Naturan hezi, zaintza erdigunean jarrita
Description
Ikastaro honek Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko baliozkotzea du (2368170021 kod.) unibertsitateaz kanpoko irakasleentzat. Nafarroako Gobernuaren Hezkuntza Sailak irakasleen etengabeko prestakuntza gisa ere baliozkotzea eskatu da.
Naturarekin harremana beharrezkoa dugun izaki bizidun inter- eta eko-menpekoak izanik, bizitzaren, norbanakoen eta noski, naturaren beraren zaintza erdigunean jartzen duen hezkuntza-sistema bat behar dugu. Zaintza, bizi dugun planetari errespetuz begiratzeko, hau kaltetu gabe babesteko.
Ikastaro honetan egungo hezkuntza-sistema sozialean zentratu nahi izan dugu zaintza erdigunean jarrita, berdintasunean hezteko. Denontzako natura bat aldarrikatu nahi dugu, izaki bizidun guztiok aukera berdintasuna izan dezagun gure jatorria, sexua, adina edo ezintasunak edozein direla ere, ingurune naturalean hazi eta hezteko.
Horrela, zaintzen pedagogia oinarri hartuta, ikastaroan aurrera egingo dugu helduok ikasleen bidelagun gisa dugun rolaren inguruan hausnartuz, arriskuen pedagogian sakonduz eta denok naturarekin kontaktuan hazteko dugun aukera berdintasunaren gainean hitz eginez.
Natura zaindu eta naturan zaindu, naturak gu zaindu gaitzan.
Objectives
Izaki bizidun guztiok naturarekin harremana izateko aukera berdintasunaz hitz egitea, genero, adin, kultura, adimen edo beste edozein motatako aniztasuna oinarri hartuta.
Elkarren zaintzaren ikuspuntua ingurumenaren eta hezkuntzaren ardatzetik jorratzea.
Aukera berdintasunean naturan hezten duten proiektuak ezagutara ematea.
Ohiko natur eremuetan dugun eraginaren gainean hausnartzea, gure ekosistemak zaintzeko helburuarekin.
Activity directed to
- All public
- Teachers
Program
01-12-2023 / 01-12-2023
Zaintza erdigunean baita naturan ere
“Online saioa”
Zer da zaintzea eta zaintzak zer dakar? Nork zaintzen du? Zaintzen pedagogiaz hitz egingo dugu, ongizatea zaintzeaz, autonomiarik galdu gabe. Zaintzan bidelagun izateaz: beharretatik, nahietatik eta gure limiteetatik. Gure barne beldurrak aztertuko ditugu eta berdintasunerako gakoak eman.
- María Mayorga Martín
04-12-2023 / 04-12-2023
Naturaz inguratuta bizitzeak dituen onuren ebidentzia zientifikoak
“Online saioa”
INMA (Infancia y Medioambiente) proiektuko eta Biodonostiako ikertzailearen eskutik, eremu berdeez inguratuta hazteak dituen abantailen inguruan hitz egingo digu.
- Aitana Lertxundi Manterola
05-12-2023 / 05-12-2023
Zer da natura zaintzea?
“Online saioa”
Hitzaldi honen bidez, Arturo Elosegik natura zaintzeko gakoak diren honako galderei emango die erantzuna: Natura zaintzeko ezinbestekoa al da natura ezagutzea? Edo hau giza-ikuspuntua baino ez da? Hobe zaintzen zuten natura gure arbasoek? Hobeto ezagutzen zuten? Zer da jasangarriagoa, herri txiki edo hiri handietan bizitzea? Hondatzen dugun naturan interbentzioak edo konpentsazioak egitea, natura zaintzea da? Zer dira interbentzio biomimetikoak? Ordezkatuta egon beharko lukete beste bizidunak gure erabakietan…? Eremuaren ordenazioaren, birnaturalizazioaren, etab. adibideak emango dizkigu, naturan hezten dugunean eragiten dugun inpaktuaren eta egin ditzakegun interbentzioen inguruan hausnartu dezagun.
- Arturo Elosegi Irurtia
06-12-2023 / 06-12-2023
Ikasleekin erabiltzen ditugun naturguneen zaintzarako neurriak
“Online saioa”
Eskolak naturan murgildu diren honetan, naturaren beraren zaintza bermatu beharra dugu, ekosistema motaren arabera, bertan bizi diren bizidun guztiak zain ditzagun. Baso-eskolan erabiltzen ditugun eremu desberdinen diagnosia egingo dugu, bertan ikusitako inpaktuak, inpaktu hauen sailkapena, etab. Denon artean ariketa praktikoa egingo dugu, inpaktuak mugatzeko moduak bilatzeko, prebentzio neurriak adostu eta behin inpaktuak sortuta hauek gutxitzeko tresnak eta baliabideak lantzeko.
- Maialen Sistiaga Poveda
- Jon Ander Galarraga Zubeldia
07-12-2023 / 07-12-2023
Kasu praktikoa: Lurzoruaren erregenerazio didaktikoa
“Online saioa”
Zenbait natura guneetan, hauen karga gaitasuna gainditzea gerta daiteke, adibidez, ikasle gehiegi sartzearen ondorioz, lurzorua degradatzen hasten denean. Horrelako kasu bat ematen denean, nola jokatu beharko genuke? Kasu praktiko honen bidez, sortutako arazo honi irtenbidea ikasleekin burututako ikerketa-lan baten bidez ematea bilatzen da. Ikasleak eurak izango dira honelako arazo baten aurrean zein neurri hartu ikertu beharko dutenak eta dagoeneko, ikastetxe batean burututako erregenerazio didaktikoaren sekuentziazioa eta emaitzak azalduko ditugu saio honetan.
- Erkiz Miguez Montero
- Irati Andoño Erdozain
08-12-2023 / 08-12-2023
Lurraren zaintza, pertsonen zaintza eta bidezko banaketa ardatz dituzten ko-diseinuak
“Online saioa”
Kanpoko espazioak ikastetxeentzat aukera bat dira, baina baita herri edo hirientzat ere. Egungo osasun eta ingurumen krisiak kanpoko espazioak egokitzeko beharra berresten du, bertan bizi diren pertsonak eta izaki bizidunak modu osasungarrian garatu ahal izateko. Horregatik, eredu horren alde egin nahi badugu ingurune jasangarri eta naturalez gozatu ahal izateko, espazio horiek modu iraunkorrean eraiki eta kudeatu behar dira. Hori dela-eta, oso aberasgarria izan daiteke biodibertsitate handiagoko espazioak sortzea, paisaiaren parte diren izaki bizidunak kontuan hartuta. Aukera izango dugu ko-disenuaren garrantziaz hausnartzeko eta diseinuaren printzipio ezberdinak lantzeko.
- Ivan Tellaetxe Ulesi
- Mayi Lekuona Artola
11-12-2023 / 11-12-2023
Haurren eskubide unibertsalak eta natura
“Online saioa”
Teorian, haurrek ingurumen garbi eta osasungarria izateko eskubidea eta jolaserako eskubidea aitortuta dituzten arren, errealitatea, nahiko bestelakoa da eta Espainiako estatuan, 5-12 urte bitarteko haurren %49ak egunean ordu bat baino gutxiago ematen du kalean eta gurasoen arabera, haurren %81ak baliabide teknologikoekin baino ez du jolastu nahi izaten. Saio honetan, Pilar Kaltzadak gurean existitzen diren pobrezia moten inguruan hitz egingo digu eta naturan aisialdian ematen duten denbora eza, pobrezia mota horietako bat ote den hausnartu.
- Pilar Kaltzada Gonzalez
12-12-2023 / 12-12-2023
Nola kudeatu kultur aniztasuna eskola komunitatean?
“Online saioa”
Gaur egun, migrazio-prozesuak eta kulturen aniztasuna gero eta ugariagoak dira, eta fenomeno horiek hezkuntzan eragin ditzaketen arrakalak gainditzeko tresnak behar izaten ditugu maiz. Inklusibotasuna, elkarrizketa multikulturala, bitartekotza eta balio demokratikoak gero eta beharrezkoagoak eta garrantzitsuagoak ditugu eta kultura aniztasunaren eta inklusioaren erronkei aurre egiten dien ikuspegia izatea behar-beharrezkoa bihurtu zaigu.
- Amelia Barquin
13-12-2023 / 13-12-2023
Nola kudeatu kultur aniztasuna naturgunean?
“Online saioa”
Kultura aniztasunaren eta inklusioaren erronkak handitu gaitezke natur eremu batera ateratzeaz ari garenean, jatorri eta kulturaren arabera, familia batzuek mesfidantza edo errezelo handiagoa erakutsi dezakete, edo hori iruditzen zaigu batzuotan irakasleoi. Baina hala da benetan? Nolakoa zen herrialde horietako hezkuntza-sistema eta nola ikusten dute atzerriko familiek naturan hezteko eredua?
- Eider Amundarain
- Margari Eizagirre Aranburu
14-12-2023 / 14-12-2023
Naturara hurbiltzea euskararen erabilerarako aukera
“Online saioa”
Hizkuntza guztien berdintasunetik abiaturik, hizkuntza bakoitzaren garapen jasangarria lortzea du helburu hizkuntza-ekologiak. Ekologiaren ikuspegia hizkuntzetara ekartzen du hizkuntza-ekologiak eta hizkuntza aniztasuna kudeatzeko eta euskara biziberritzeko paradigma berri gisara planteatzen da. Hain zuzen, natura euskara testuinguru berri eta askeago batean ikasteko aukera gisa ikusten dugu natura eta honi buruz arituko gara saio honetan.
- Itsaso Olaizola Azurmendi
- Idurre Betelu Jauregi
- Itsaso Pulido
15-12-2023 / 15-12-2023
Aniztasun funtzionala eta natura arrakala
“Online saioa”
Arrakala digitalaz hitz egiten da maiz baina errealitatea da, digitala baino gehiago, natura arrakala sufritzen dutela ikasle askok eta egoera hau, aniztasun funtzionala duten ikasleengan areagotu egiten da. Lehen saio honetan, Katia Huesok arazo honen berri emango digu, baliabideak proposatuz eta hausnarketarako gunea sortuz.
- Katia Hueso Kortekaas
16-12-2023 / 16-12-2023
1. Saio praktikoa: denontzako natura - 10:00-14:00
“Saio presentziala, Miramongo parkean”
Ezintasunen bat duten ikasleen kasuan, frogatu da naturarekiko kontaktua bereziki positiboa dela haien garapenerako. Hala ere, maiz besteek baino zailtasun handiagoak izaten dituzte beren onurez gozatzeko. Saio honetan, "Naturaleza Inclusiva" proiektua aurkeztuko zaigu, naturan kontaktuak eta estimulazioak dibertsitate funtzionala duten haurrentzat dituzten abantaila guztiak aprobetxatzeko proposamena. Jolas librean oinarritutako perspektiba, ingurune naturalarekiko kontaktua erraztuz eta modu guztiz ireki eta inklusiboan. Natura denontzako eskubidea den arren, norbanako batzuek oztopoak topa ditzakete egunerokotasunean eremu berdeetara irisgarritasuna zailduz. Tailer praktiko honetan, horren inguruko zenbait gako emango dizkigu Katiak.
- Katia Hueso Kortekaas
16-12-2023 / 16-12-2023
2. Aniztasun funtzionalari aurre egiteko baliabideen azoka eta tailer esperimentalak - 15:30-17:00
“Saio presentziala, Miramongo parkean”
Edozein ikasle zein irakaslek naturan hezi ahal izateko erabili daitezkeen baliabide eta tresnak erakutsiko zaizkigu bertan
- Ibilki Bidaiak
18-12-2023 / 18-12-2023
Zaintza naturan generoaren kuspegitik
“Online saioa”
Nola txertatu zaintzak basoan? Nortzuk dira zaintzaileak eta nola bultzatu norbanakoaren ongizatea?
- Bibiana Marful Castañal
19-12-2023 / 19-12-2023
Escuela Nenea: caso práctico de cómo aplicar la pedagogía de los cuidados al educar en la naturaleza
“ZUZENEKO online saioa (18:00-19:00)”
Los días en Nenea se desarrollan en torno a los cuidados compartidos. Partimos de la idea de que estamos en este mundo porque alguien cuidó de nosotras, nos cuidan cada día, también cuidamos, para que todo fluya es fundamental que seamos conscientes de esta importante realidad.
Nos cuidamos cuando decidimos ponernos la ropa para la lluvia si queremos saltar en los charcos, cuando nos alimentamos si tenemos hambre, cuando curamos nuestras heridas y pedimos ayuda.
Cuidamos de los demás ayudándoles a abrochar la mochila, a levantarse en un tropezón, o preguntándoles que podemos hacer para que se sientan mejor.
Cuidamos los espacios cuando preparamos la asamblea, cuando recogemos o limpiamos, cuando cambiamos la distribución de las mesas.
Cuidamos del aseo y la higiene, de la comida, de Duna, de la huerta, de los gusanos de seda…
Cuidamos y somos cuidadas, y agradecemos a los demás por lo que hacen por nosotros y nosotras, y agradecemos a la madre tierra que nos sostiene.
- María Mayorga Martín
- Bibiana Marful Castañal
20-12-2023 / 27-12-2023
Ikastaroaren itxiera eta agurra
“Online saioa”
Saio honetan ikusitako ideien sintesia egingo dugu eta ikastaroari itxiera eman
- Maialen Sistiaga Poveda
13-01-2024 / 13-01-2024
Degradatua dagoen herri edo hiri-eremu izatetik lorategi bizi batera salto egiteko bidaia
“Saio presentziala - 10:00-17:00 - Zarauzko La Salle ikastetxean”
Kanpoko espazioak aukera bat dira ikastetxeentzat, herri eta hirientzat diren era berean. Egungo osasun eta ingurumen krisiak kanpoko espazioak egokitzeko beharra berresten du. Horregatik, proposamen honen bidez, birnaturalizazioa, egokitzapen ekintza txikiak eta kodiseinu prozesuak sustatuko ditugu, natura oinarri duten, naturan gertatzen diren eta naturatik datozen ikaskuntza-espazioak komunitatearen eskura jarri ahal izateko. Horrela, espazio bioanitz eta hezitzaileagoak eskaini ahal izango ditugu. Penny Ritscherrek dioen bezala, “Kanpoko espazio handi bat, nortasunik gabea, hutsa eta laua, ez da bizitzeko lorategi bat; presoen patio baten antz handiagoa du. Horrelako eremuek, sakabanatzea, urduritasuna eta asperdura eragiten dutea. Lorategia leku artikulatua izan beharko litzateke, atsegina, xarmagarria eta sekretuz betea”. Bidaia hau sortzailea, erakargarria eta eraldatzailea izango da, gure betaurrekoak koloreztatzeko eta ikuspegi koloretsuago batetik begiratzeko. Prozesua inklusiboa izango da, parte-hartzaileen ikuspegia txertatzeari esker; eta, horrela, guztiontzat sortuko dugu. Bertan bizi diren pertsonak eta izaki bizidunak modu osasungarrian garatu ahal izateko.
- Ivan Tellaetxe Ulesi
- Mayi Lekuona Artola
Directors
Maialen Sistiaga Poveda
Kutxa Ekogunea, Baso Eskola
Es doctora en Biología y ha sido investigadora y profesora en la UPV, en la Universidad British Columbia (Canadá) y en la Universidad Cagliari (Italia). Tiene una ámplia experiencia en la coordinación de grupos de tiempo libre y hoy en día es una de las técnicos del proyecto Baso-eskola de Kutxa Ekogunea. Ha trabajado también en el Departamento de Educación Ambiental de Kutxa Ekogunea y es miembro del grupo EuskalNatura (UEU Ciencias naturales) desde 2007. Además es profesora en el Máster de Profesorado online de UEU.
Irati Andoño Erdozain
Kutxa Ekogunea
Kutxa Ekoguneko Baso-eskola teknikaria da. EHUko Bilboko Irakasleen eskolan irakasle ikasketak burutu ditu, Haur Heziketan espezialitatea eta Bartzelonako Unibertsitatearen eskutik Ikaskuntza Espazioen Diseinua graduondoa burutu du. Esperientzia handia du haur eta gazteekin bai helduekin lanean, herrialde eta hezkuntza zein laguntza ezarpen ezberdinetan. Baso Eskola edo Forest Kindergarten proiektua lideratzen aritu da Eskozian urte luzez eta Bandera berdea (Eco Flag) lortzeko partaide aktiboa izan da.
Speakers
Mayi Lekuona Artola
María Mayorga Martín
Itsaso Olaizola Azurmendi
Gipuzkoako Foru Aldundia, Goi mailako teknikaria
Zuzenbide-ekonomikoan lizentziatu zen Deustuko Unibertsitatean (1996); Ingurumen Zuzenbidean bi master ditu bata Donostian UPV/EHUn (1997-98) eta bigarrena AEBtan (1998-2000). Amatasunak bultzatuta, magisteritza ikasketak ere burutuak ditu. Lan esparruan, ingurumen abokatu gisa lan egin izan du Madrilen (2000-02); Herri Indigenen Elkarteentzat aholkularitza juridikoa egin du Peruko GKE batean (2002); Eusko Ikaskuntzako XVI. Kongresuko Idazkari Nagusia izan da (2003-05); eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Saileko aholkulari gisa ere aritu izan da (2006-09). Ordutik gaur arte, Kutxa Ekoguneko Proiektu kudeatzailea da, besteak beste, hizkuntza-ekologia arloan eta Kutxa Fundazioko Hizkuntza, Berdintasun eta Ingurumen Batzordeko (HIB Batzordea) Koordinatzailea da. Honez gain, egun, UPV/EHUren Eragin Linguistikoen Ebaluazioa graduondoko (titulu propioa) Batzorde Akademikoko kide da eta irakasle ere dihardu.
Registration fees
| Registration | Until 04-12-2023 |
|---|---|
| 111,00 EUR | |
| 95,00 EUR | |
| 95,00 EUR | |
| 95,00 EUR | |
| 78,00 EUR | |
| 95,00 EUR | |
| 95,00 EUR |
Sustainable development goals
Agenda 2030 is the new international development agenda approved in September 2015 by the United Nations. This agenda aims to be an instrument to favour sustainable human development all over the planet, and its main pillars are the eradication of poverty, a reduction in equality and vulnerability and fostering sustainability. It is a unique opportunity to transform the world up to 2030 and guarantee human rights for all.
3 - Good health and well-being
Guarantee a healthy life and foster the well-being of all people of all ages. Key issues: universal healthcare coverage, sexual and reproductive health, reduction in the number of road accident casualties, pollution and chemical products, reduction in maternal and neonatal mortality, the end of epidemics such as AIDS, combating hepatitis and other water-borne diseases, drug and alcohol prevention, control of tobacco.
More information
4 - Quality education
Guarantee quality education that is inclusive and equitable and foster opportunities for lifelong learning for everyone. Key issues: free-of-charge, equitable and quality education, access to higher education and training on an equal basis, education for sustainable development, suitable education centres for persons with disabilities, and safe, non-violent and efficient learning environments.
More information
5 - Gender equality
Achieve gender equality and empower all women and young girls. Key issues: the end of all forms of discrimination and violence, recognition of unpaid care and domestic work, shared responsibility, equal opportunities, full and effective participation in reproductive rights, equal rights vis-à-vis economic resources, access to land and other assets and ownership.
More information
10 - Reduced inequalities
Reduce inequality in countries and between them. Key issues: promotion of the social, economic and political inclusion of all people, equal opportunities, fiscal, wage and social protection policies to favour equality, migration and the policies that affect it, official assistance for the development, regulation and supervision of world institutions and markets.
More information
11 - Sustainable cities and communities
Make cities and other human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable. Key issues: access to suitable housing and basic services that are secure and affordable, suitable and sustainable transport systems, inclusive urban planning, participative planning and management, protection of cultural and natural heritage, air-quality, green zones, and connections between urban, peri-urban and rural areas.
More information
15 - Life on land
Protect, establish and foster the sustainable use of terrestrial ecosystems, manage forests sustainably, fight desertification, hold back and reverse the degradation of land and delay the loss of biodiversity. Key issues: the fight against desertification, reforestation, conservation, the regeneration and sustainable use of terrestrial ecosystems, natural habitats, biodiversity, invasive exotic species, integration of the values of ecosystems into planning, poaching.
More information
Other courses that might be of your interest...
-
Streaming
-
Face-to-face
-
Face-to-face