Lehen laguntza psikologikoak emateak, lehen minututik hasita, diagnostikoa hobetzen du

Zauri guztietan tirita altxa behar da, zauria desinfektatzeko, orbaindu arte.

Bartzelonako Unitat de Trauma. Crisis i Conflictes zentroa lehen laguntza psikologikoak deiturikoak aplikatzen ari da ukrainar errefuxiatuen artean, bai Ukrainan bai Espainian. Ingeborg Porcar da uda ikastaro honen arduradunetako bat, helburu duena kasu hauetan arduraz jokatzen erakustea, “pertsona guztiok joka dezakegulako ondo”.
Ukrainako errefuxiatuen harira adierazi duenez, “hasierako zereginetako bat da baliabideak ematea zer gertatzen ari zaien uler dezaten, inpaktu multiple baten pean daudelako: gerra pizten den eguna, etxetik alde egitea erabakitzen duten eguna edo muga igarotzea lortzen duten eguna. Kolpe ugari jasaten ari dira, etengabe, bata bestearen ondoren, inpaktu/aurre egite ziklo bat, inpaktu berri bat eta aurre egite berri bat...”

Erakusten diegu lasaitzen, eurak euren burua lasaitzen, horrela seme-alabak ere lasaitzeko, azken horiek gurasoez bakarrik fio direlako. Gainera, bukle efektu bat dago: zenbat eta lasaiago egon umeak, orduan eta hobeto daudelako amak.

Haien autozaintza oinarritzen da zorigaitza luzerako izango dela ulertzean. “Ezin dituzu zauriak itxi ez baduzu onartzen arazoa luzerako izango dela. Errealitatea ulertzen laguntzea oinarrizkoa da lehen laguntzetan”. Ingeborg Porcarrek aipatzen du Ukrainako umeekin erabiltzen duten analogia. “Zauri fisiko itsusi bat duzu. Estali dezakezu, baina egunean behin tirita altxa behar duzu, zauria garbitzeko eta desinfektatzeko, ondo orbaindu arte. Lagundu nahi digutenen gehiegizko jarrera babesleak zauriak infektatzen dizkigu”.

Ingeborg Porcarrek dio bere taldearekin formakuntza ikastaro bat egin duen edonork dituela tresnak lehen laguntza psikologikoak emateko.  “Aldera daiteke bihotzeko baten kasuan bihotz-biriketako masaje bat ematearekin, anbulantzia eta medikua iritsi aurretik. Bizitza salba diezaiokezu pertsona horri”. 

Lehenbiziko gauza da jakitea zer egin behar den eta zer egin behar ez den. Unitat del Traumaren Coursera plataformak zazpi urte daramatza lanean eta 300.000 ikasle trebatu ditu gaitasun hauetan.

Krisiak sor daitezke arrazoi askorengatik: gaixotasun baten iragarpena, auto istripu bat, bikotekidearen heriotza edo COVID pandemia edo gerra bezalako krisi kolektiboak. Denek dute komunean ustekabekoak eta potentzialki traumatikoak izatea. Lehen laguntza psikologikoen helburua da krisiak traumatikoak ez bihurtzea, eta pertsonen erresilientzia indartzea.

Hasieratik bertatik esku hartzeko, kaos eta estres mailek ahalik eta baxuenak izan behar dute, eta arazoari aurre egiten lagundu behar da, pertsonaren inguruko gizarte sarearen bidez. “Ebidentzia zientifikoek diote lehen minututik lehen laguntza psikologikoak aplikatzeak hobetu egiten duela diagnostikoa. Laguntza hori jasotzen duten pertsonek hiru aldiz aukera gutxiago dute trauma osteko estresa pairatzeko”.