Osasuna eta Hizkuntza IV: Ikerketatik ezagutzara

Jon Zarate Sesma (Lekeitio, 1979) UPV/EHUko Farmazia eta Elikagaien Zientziak Saileko kide da. Farmazia Fakultateko irakaslea da eta Euskararen eta Etengabeko Prestakuntzaren arloko errektoreordea. Farmazian doktorea da (UPV/EHU, 2007) eta 2016ko osasun-arloko Koldo Mitxelena euskarazko tesi onenaren zuzendaria izan da. Azken urteetan gene terapiarako garraiatzaile ez-biralen garapenean ikertzen aritu da. Goi mailako nazioarteko ikerketa aldizkarietan 20 artikulutik gora dauzka argitaratuta eta euskarazko produkzioa zientifikoa ere nazioartekoaren parekoa dauka Ekaia edo Elhuyar bezalako aldizkarietan.

Basaurin jaioa (1972), Euskal Herrian. Medikuntzan lizentziaduna UPV/EHUn, 1999an. Familia medikuntzako espezialitatea burutu zuen 2004an, Galdakao-Usansoloko ospitalean (Euskal Herria). Gaur egun familia medikua da Aramaion, Debagoiena Erakunde Sanitario Integratuan (ESI), Osakidetza-Euskal osasun zerbitzuan. OEEko (Osasungoa Euskalduntzeko Erakundea) kidea. Euskal prentsan iritzi artikuluak idazten ditu noizean behin. Hizkuntza eta osasungintzarekin zerikusia duten hamar bat argitaratu ditu aldizkari zientifikoetan, batik bat Osagaiz, BAT soziolinguistika aldizkarian eta International Journal of Integrated Care aldizkarian. Eskalatzailea, zenbait bide berri zabaldu eta argitaratu ditu prentsa espezializatuan.

Aitziber Agirre Ruiz de Arkaute (Gasteiz, 1974) Elhuyar Fundazioan egiten du lan, zientzia-kazetaritzaren alorrean. Une honetan, Elhuyar aldizkariko zuzendaria eta erredaktorea da, eta, aurretik, Teknopolis telebista-saioko aurkezle eta erredaktore aritu zen. Biokimikan doktorea da. Biofisika Unitatean (CSIC-EHU) egin zuen bere doktoretza, polio, GIB eta gripearen birusek zelulak infektatzeko garatu dituzten mekanismoak ikertzen.

Psikologian lizentziaduna (1989) eta doktorea (1993) UPV/EHUn, bietan Sari Berezia jaso zuen, eta bertan irakasle izan zen 1989az geroztik. Psikologia Fakultateko dekanordea (2004-2006), Irakaskuntza Kalitate eta Berrikuntzako errektoreordea (2006-2009) eta Graduondoko eta Nazioarteko Harremanetako Ikasketetakoa (2012-2016), Irakaskuntza Ebaluazioko Unibertsitate Batzordeko kidea (2007-2012), eta Ikerketa Batzordeko kidea (2012-2013). EHUko errektorea (2017-2021). Qualiker ikerketa-taldea zuzentzen du (euskal unibertsitate-sistemako A taldea). Ikertzaile bisitaria atzerriko hiru unibertsitatetan. 51 ikerketa-proiektutan partehartu du (14 IP gisa). 124 artikulu zientifiko, 28 liburu eta 10 liburu-kapitulu idatzi ditu, eta 60 hitzaldi gonbidatu eta 200 ekarpen egin ditu estatuko eta nazioarteko kongresuetan. Bere ikerketa-ildoak honako hauetan oinarritzen dira: ebaluazio psikologikorako tresnak kulturen artean prestatzeko eta egokitzeko metodologian, maila anitzeko analisi-ereduetan eta gaitasun sozioemozionalak sustatzeko programen diseinuan, inplementazioan eta ebaluazioan.

Danielle de Moissac Ph.D. (Physiologie, University of Manitoba) Professeure titulaire. Co-directrice du Groupe de recherche et d'intervention sur le bien-être en milieux éducatifs (GRIBEME). Membre du Groupe de recherche sur la formation professionnelle en santé et service social en contexte francophone minoritaire (GREFOPSS). Membre du Groupe de recherche interdisciplinaire sur les pratiques d'offre active de services en français (GRIPOAS).

Biologian lizentziatua da (1997) eta Zientzietan Doktorea (Neurozientziak 2002; Doktoregoko Sari Berezia) Euskal Herriko Unibertsitatean. Kontratu posdoktoralak izan zituen Magendie Neurozentruan Bordelen (2003-2005). 26 ikerkuntza-proiektutan hartu du parte, 32 nazioarteko artikuluren egile da. Osagaiz osasun-zientzia aldizkariko erredakzio batzordekidea da. 3 Doktorego Tesi, 5 Master Amaierako Lan eta Gradu Amaierako Lan bat zuzendu ditu. Ikerkuntza-lerroak: Endokannabinoide Sistema osasunean eta gaixotasunean, animalia ereduetan (alkohola, epilepsia). Graduko irakaskuntza (Medikuntza): Giza Anatomia I-IV, Ikerkuntza biomedikora sarrera, Ikerkuntza proiektua. Masterreko Irakaskuntza: Neurozientziak Unibertsitate Masterra.

Leire Escajedo Zuzenbideko irakasle titularra da UPV/EHUn, eta Argitalpen Zerbitzuko zuzendaria. Zuzenbidean lizentziaduna eta doktorea (2004), eta Biologia Zientzietan doktorea (2015), Zuzenbideko eta Giza Genomako Unibertsitate arteko Katedran eta EHUko Zuzenbide Konstituzionaleko Sailean trebatu zen, eta 2010etik Biozientzietako Zuzenbidea eta Etika arloa koordinatzen du Zientzia eta Teknologia Fakultatean. Urban Elika ikerketa taldearen ikertzaile nagusia da, eta Multilevel Gobernance taldeko kidea ere. Beste batzuen artean, aurrerapen zientifiko eta teknologikoen alderdi etiko eta legalei buruzko hainbat artikulu argitaratu ditu euskaraz. Nabarmentzekoak dira, batetik, Giza Klonazioari buruzko lan bat, CAF Elhuyar saria eskuratu zuena, eta, bestetik, Bioteknologiaren aurrerapenei buruzko ikerkuntza-monografia bat (ingelesez, gaztelaniaz eta euskaraz argitaratuta), Bioetikaren Nazioarteko Elkarteak (SIBI) saritu zuena.

Medikuntzan graduatua (EHU, 2019). Emakumeen fisiologian ardazturiko Gradu Amaierako Lana egin zuen, Begoña Sanz eta Iñaki Arratibelen gidaritzapean: “Hileroko zikloaren eragina emakume arraunlarien errendimenduan: hilerokoaren hautematea bi emakume taldetan eta arraunlarien errendimenduan duen eragin subjektibo eta objektiboa aztergai”. EHU eta UEUk elkarlanean abiatutako “Hizkuntzen kudeaketa osasun arretan, euskara komunikazio klinikoan” Graduondokoaren lehen edizioko ikaslea izan zen (UEU eta EHU, 2020). Graduondoko amaierako lan gisara, Urola Kostako adinekoen osasun arretan hizkuntzak duen eragina aztertu zuen, Felix Zubia medikuarekin batera. Osasungintza eta kirola uztartzen dituzten hainbat ikastaro egin ditu, hala nola, FEMEDE elkartearen “Ayudas ergogénicas” eta José López Chicharrok zuzendutako “Ciclo menstrual y rendimiento”.

Jacinthe Savard détient un baccalauréat en ergothérapie de l’Université Laval, une maîtrise en administration des services de santé et un doctorat en santé publique de l'Université de Montréal. De 1983 à 1996, elle a travaillé dans le réseau de la santé au Québec, occupant des postes combinant des responsabilités cliniques et de gestion. Arrivée à l'Université d'Ottawa en 1996, comme professeure remplaçante, elle est maintenant professeure agrégée au programme d’ergothérapie de l’École des sciences de la réadaptation, où elle enseigne le cours L’intervention ergothérapique auprès des adultes (santé physique) et le cours Pratique factuelle en réadaptation. En 2011, elle s’est jointe au GReFoPS (Groupe de recherche sur la formation et les pratiques en santé et service social en contexte francophone minoritaire) nouvellement formé.