Uda ikastaroa
Los cribados de cáncer a debate: Balance entre beneficios y efectos adversos

Los cribados de cáncer a debate: Balance entre beneficios y efectos adversos

Ira. 09 - 10. Ira, 2019 Kod. O18-19

Azalpena

Minbizia munduko heriotza kausa ohikoenetako bat da eta azken hamarkadetan ikergai hartu dira haren arrisku faktoreak (bizi estiloak, adina, sexua, ingurumen faktoreak, genetikoak) eta detekzio eta tratamendu goiztiarra ahalbidetzen duten probak, lagungarri izango delakoan gaixotasun multzo honen karga sozioekonomikoa txikitu eta gaitza nozitzen duten pertsonen bizi kalitatea hobetzeko.

Bizi estiloa aldatzeko gomendatzen diren neurriak (Minbiziaren aurkako Europako Kodea) gobernuen eta osasun sistemen arabera egokituz joan badira ere (tabakoaren kontrola da horren adibide paradigmatikoa), oraindik urrun daude aldatzetik obesitatea, gehiegizko haragi eta azukre kontsumoa eta sedentarismoa bezalako faktoreak. Hori dela eta, duela hamarkada batzuetatik hona, bigarren mailako prebentzioa deitzen den hori ikertzen ari da; hots, sintomak agertu eta gaixotasuna zabaldu aurreko detekzioa ahalbidetuko duten probak aurkitzea, prozesu aurre-gaizto eta gaiztoak tratatuz gaixotasunari aurrera egiten eragozteko. Azken batean, hilkortasuna txikitzea eta kasu berriak sortzea saihestea. 

Dena dela, minbizi guztiak ezin dira modu goiztiarrean detektatu, eta horrek mugatu egin du koste-eraginkortasun ikuspegitik balioa duen eta profesionalek eta gizarteak onar ditzakeen proba kopurua. Gaur egun, proba hauek –baheketa probak deituak– gomendatzen dira soil-soilik bularreko, kolon-ondesteko eta utero lepoko minbizietan. Prostatan ez da baheketa gomendatzen, eta biriketan, azterlanek adierazten dute beharbada egokia izan litekeela erretzaileekin erabiltzeko.

Duela urte gutxi arte, zientzialariek, osasun profesionalek eta herritarrek onuragarritzat zituzten baheketak, eta parte hartzea eztabaidagai nagusi izan da Europan eta Europatik kanpo biztanleria mailan martxan jarri diren programetan. Nolanahi ere, tumore hauen joeren jarraipenetik (intzidentzia eta hilkortasuna), baheketaren ondorio kaltegarriak aipatzen dituzten azterlanak sortu dira (positibo faltsuak, negatibo faltsuak, gaindiagnostikoa, gaintratamendua), eta, txertoekin gertatu bezala, haren onurei buruzko eztabaida piztu da, profesionalen eta zientzialarien artean gizartean baino gehiago.

Polemika honek gogoetara bultzatu gaitu programen buruan gauden profesionalok: zehazki, pertsona guztiei gai honi buruzko informazioa ematearen komenigarritasuna, beren neurrian balora daitezen osasun publikoaren estrategia hauek, onurak ekar ditzaketenak pertsona askorentzat, baina baita kalteak ere gutxi batzuentzat. Hortaz, kontua da aztertzea zertaz ari garen onurei eta ondorio kaltegarriei buruz hizketan ari garenean. Horrek lagunduko digu erabaki autonomoak –edo ez– hartzen.

Horri guztiari funtsezko elementu bat gehitu behar zaio: desberdintasuna. Kezka sortzen duen beste gai bat da: generoa, bizilekua, maila sozioekonomikoa, osasun arreta jasotzeko aukera... Maila sozioekonomiko eta kultural apalagoko pertsonek biziraupen tasa okerragoak dituzte minbizian.

Jardunaldi hau Eusko Jaurlaritzako eta Osakidetzako lankidetzarekin egindako “Osasuna, pertsonekiko konpromisoa” deitutako zikloaren barruan sartuko da. EAE-ko osasun publikoaren profesionalen prestakuntza eta gaurkotzeari zuzenduta dago eta matrikulan murrizpena eskeintzen du, tarifaren % 75ko deskontua hain zuzen ere.

Irakurri gehiago

Helburuak

Minbizi baheketei buruzko Europar zuzentarauak eta gomendioak aztertzea.

Baheketa estrategiei buruzko ezagutzak hobetzea eta Europan, Espainian eta Euskal Herrian duten inplantazioa ezagutzea.

Gomendatutako baheketen onurak, ondorio kaltegarriak eta kostu-eraginkortasuna aztertzea, baita haiei buruzko komunikazio estrategia ere.

Baheketa modu berriei buruzko ezagutzak eta ebidentzia zientifikoa partekatzea.

Jarduera nori zuzenduta

  • Unibertsitateko ikasleak
  • Irakasleak
  • Profesionalak
  • Publiko orokorra
  • Ikertzaileak

Programa

2019-09-09

09:00 - 09:30

“Entrega de documentación“Jardueraren zuzendaritzaren aurkezpena

  • Jone Miren Altzibar Arotzena Osakidetza- Servicio vasco de Salud - Coordinadora Cribado de Cáncer de Mama en Euskadi
  • Maria Isabel Portillo Villares Osakidetza- Servicio vasco de Salud - Coordinadora Cribado de Cáncer Colorrectal en Euskadi
09:30 - 10:15

“Estrategia Contra el Cáncer en España y los proyectos Joint Action“

  • José Maria Borràs Andrés Departament de Salut - Generalitat de Catalunya - Director del Pla director d'oncologia
10:30 - 13:00

Mahai ingurua: “Cribados de cáncer en Euskadi: mama, colorrectal y cérvix. Valor añadido de nuestros programas. Áreas de mejora y metas futuras“

  • Jone Miren Altzibar Arotzena Osakidetza-Servicio Vasco de Salud - Coordinadora Cribado Cáncer de Mama (Moderatzailea)
  • Maria Isabel Portillo Villares Osakidetza-Servicio Vasco de Salud - Coordinadora Cribado Cáncer Colorrectal y Prenatal
  • Edurne Arenaza Lamo Osakidetza-Servicio Vasco de Salud - Coordinadora Cribado Cáncer de Cervix
13:00 - 13:45

“Recomendaciones para la erradicación del Virus del Papiloma Humano (VPH)“

  • Laia Bruni Coccoz Instituto Catalán de Oncología - Unidad de Información e Intervención en infecciones y cáncer
13:45 - 14:00

Sintesia

2019-09-10

09:00 - 09:15

Jardueraren zuzendaritzaren aurkezpena

  • Maria Isabel Portillo Villares Osakidetza- Servicio vasco de Salud - Coordinadora Cribado de Cáncer Colorrectal en Euskadi
09:15 - 10:15

“Estrategias de cribado: de los ensayos clínicos randomizados a las recomendaciones europeas“

  • Harry de Koning Universidad de Erasmus. Rotterdam (Holanda) - Profesor de Salud Pública y Evaluación de Screening
10:30 - 12:30

Mahai ingurua: “la necesidad de trabajar juntos en las estrategias de cribado“

  • Pedro María Olaeta López de Bergara Asociación Española Contra el Cáncer - Director de Proyectos (COO)/MASWER ENGINEERING GmbH
  • Amaia Bacigalupe Departamento de Sociología 2 UPV/EHU - Profesora
  • María Purificación Martínez Del Prado Hospital Universitario de Basurto/OSI Bilbao Basurto - Jefe de Sección de Oncología Médica
12:30 - 13:30

“Evaluación de los Programas de Cribado. Coste-efectividad. Proyecto EU-TOPIA“

  • Iris Lansdorp-Vogelaar Department of Public Health of Erasmus MC - Profesora Asociada
13:30 - 14:00

Sintesia

Zuzendariak

Maria Isabel Portillo Villares

Osakidetza

Licenciada en Medicina y Cirugía, especialista en Medicina Preventiva y Salud Pública. Doctora en Psicología Social. Trayectoria en puestos de Calidad Asistencial, Subdirección Médica en hospitales del País Vasco y Vigilancia epidemiológica en la Organización Central de Osakidetza. Desde el 2008 Coordinadora del Cribado de Cáncer Colorrectal en el País Vasco realizando las tareas de planificación, organización, monitorización y evaluación desde el inicio del Programa. Coordinación del Programa de Cribado Prenatal desde 2010. Investigadora principal y colaboradora de proyectos de investigación autonómicos, estatales e internacionales. Publicación de artículos relacionados con la vigilancia epidemiológica, evaluación de tecnologías sanitarias y programas de salud pública. ORCID: 000-0002-3871-3423. Participación como colaboradora institucional en los Proyectos europeos Joint Action (CANCON e IPAAC) y EU-TOPIA. Miembro del grupo de Cribados de la Sociedad Española de Epidemiologia

Jone Miren Altzibar Arotzena

Osakidetza

• Jefe Sección Asistencial, Osakidetza, 2016-actualidad • Técnico Vigilancia Epidemiológica, Departamento Sanidad G.V., 2006-2016 • Jefe Programas Asistenciales, Osakidetza, 1991-2006 • Técnico Promoción de la Salud, Osakidetza, 1989-91 Formación Académica • Licenciada en Medicina y Cirugía, UPV en 1983 • Master en Salud Pública (MPH), Universidad Puerto Rico 1987 Más de 20 años de experiencia profesional en el campo de la Salud Pública en los campos de Promoción, Prevención Primaria y Prevención Secundaria en programas como Salud Escolar, Vigilancia Epidemiológica de enfermedades transmisibles y crónicas, participación en Consejo Asesor de Vacunaciones de Euskadi y Programa de Detección Precoz del Cáncer de Mama He participado en la publicación de más de 50 artículos en revistas científicas y participado en los siguientes proyectos de investigación: Estudio cycEVA de casos y controles para estimación de la efectividad vacuna antigripal

Hizlariak

Edurne Arenaza Lamo

Coordinadora Programa Cribado Cérvix. 2017-2019 Enfermera .1999. Matrona. 2006 Diplomatura post grado .Experto universitario en Enfermería de empresa 2001 Master en gestión de la prevención en la empresa 2004. Experiencia asistencial en ámbito hospitalario y atención comunitaria. Participación en diferentes proyectos de docencia y comités asesores en ámbito hospitalario.

Amaia Bacigalupe

Soziologian lizentziatua (UPV/EHU), Politika Publiko eta Gizarte Politiketan Masterra (UPF) eta Osasun Publikoan Doktorea (UAB). Urteetan zehar unibertsitate irakaskuntza eta Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailean burututako osasun publikoari buruzko ikerketa lanak bateratu ditut. Nire ikerketa lerro nagusiak biztanleriaren osasunean eragina duten gizarte faktoreen ikerketa, gizarte mailaketa eta gizarte desberdintasunak dira, batez ere, gizarte desberdintasunak osasunean eta osasun arretan. Azken urteotan, krisialdiak osasunean izandako eraginaren inguruan ikertu egin dut, eta gaur egun osasuna eta osasun arreta genero ikuspuntutik eta ikuspuntu feministatik arakatzen dut. OPIK-Osasunaren Gizarte Determinatzaile eta Aldaketa Demografikoari buruzko Ikerketa Taldeako kidea naiz (www.ehu.eus/opik).

José Maria Borràs Andrés

MD (1981) Master in Methodology in Health Sciences. Universitat Autonoma de Barcelona, 1990. Ph.D. Medicine, Universitat Autonoma de Barcelona. 1990. Public Health and Preventive Medicine specialist, Ministry of Health of Spain. - Advanced Executive Management Program (PADE 2005). IESE Business School, University of Navarra. This Executive educational program covered topics on economics, management, human resources and executive skills. PAST PROFESSIONAL POSITIONS • Head of the Evaluation Unit of the Catalan Agency for Health Technology Assessment of the Department of Health (June 1992 to March 1995). • Director of the Catalan Institute of Oncology. (January 1997 to May 2006). The ICO is a Cancer Institute providing health care in medical oncology, radiotherapy, clinical hematology and palliative care as well as research and training for a population of 3 M inhabitants. PRESENT PROFESSIONAL POSITIONS

Laia Bruni Coccoz

Degree in Medicine, Master in Public Health, MSc in Research Methodology in Health Sciences, and a PhD in Epidemiology. Her areas of expertise are the epidemiology of Human Papillomavirus (HPV) and related cancers, HPV vaccination and cervical cancer screening. As Head of the UNIC-I&I, she leads a multidisciplinary team devoted to the design and implementation of intervention strategies in public health focused on the prevention of HPV-related cancers. The main lines of research are: 1) the production of quantitative population-level estimates of indicators for HPV-related infections, disease burden and prevention strategies, including vaccination and cancer screening; 2) the modelling and economic evaluation of HPV vaccination and cervical cancer screening; 3) the study of the impact, effectiveness and acceptability of HPV vaccination, and of alternative cervical cancer screening strategies based on HPV detection, such as self-sampling.

Harry de Koning

I am Deputy Head and Prof. of Public Health&Screening Evaluation, Dept. of Public Health, Erasmus MC Rotterdam, NL. My major scientific contributions are in the areas of (1) designing, running and evaluating (often large-scale) multidisciplinary population-based randomized controlled screening trials to establish the efficacy of screening, (2) evaluating active (inter-)national screening programs and clinical tests to establish effectiveness and (3) guiding public health policies on screening and primary prevention using predictions of favourable and unfavourable effects and the cost of interventions, based on micro-simulation modelling of the natural history of disease, risk-prediction modelling and cost-effectiveness and cost-utility analyses. Our multidisciplinary and international research results in recommendations on whether or not to introduce screening, surveillance or other preventive interventions for specific diseases and on policy decisions to introduce it in specific ways.

Iris Lansdorp-Vogelaar

PhD, Associate Professor at the Department of Public Health of Erasmus MC and leads the research group on evaluation of screening of gastrointestinal disorders. . Responsible for the management and development of the MISCAN-Colon model since 2003, and the UW-MISCAN esophagus model . The focus of her research is on the monitoring and evaluation of screening interventions using computer simulation models, with an emphasis on colorectal cancer (CRC) and esophageal cancer screening. Her five most significant contributions to science are: 1) Optimizing CRC screening strategies; 2) Targeted CRC screening and surveillance strategies; 3) Explaining trends and disparities in CRC incidence and mortality; 4) Surveillance of trends in esophageal adenocarcinoma (EAC); 5) Model development, validity and transparency Her modeling work informed the 2018 American Cancer Society. Member of the European Cancer Network. Lead a chapter in the European Guidelines. Dutch award in 2017 for CRC screening.

María Purificación Martínez Del Prado

Médico adjunto de Oncología Médica (1994-1997). Jefe de Sección de Oncología Médica (1997-actualidad) en el Hospital Universitario Basurto Bilbao (Vizcaya). Trayectoria académica: Licenciada en Medicina y Cirugía por la Universidad de Zaragoza (1984). Especialista en Oncología Médica (vía MIR) en el Hospital Universitario Gregorio Marañón de Madrid (1990-1993). Diploma de estudios avanzados por la Universidad de Zaragoza (2005). Máster en Administración y Dirección de Servicios Sanitarios (Fundación Gaspar Casal-Universidad Pompeu Fabra, 2009-2010). Doctora en Medicina por la Universidad Autónoma de Madrid (2018). Actividades y participación en sociedades científicas: Miembro de la Sociedad Española de Oncología Médica (SEOM). Miembro del grupo de trabajo de Trombosis de la Sociedad Española de Oncología Médica. Vocal de la Junta Directiva de GEICAM (2018-2020). Miembro activo de diferentes grupos cooperativos españoles como GEICAM, GECP, GEM, TTD, GETNE,

Pedro María Olaeta López de Bergara

Me incorporé en el año 2014 al comité de pacientes de la AECC, desde ese año he estado asistiendo a los foros convocados por Osakidetza SOBRE EL CRIBADO DE CÁNCER, foros de GARRIGUES WALKER sobre el cáncer de colón, foros de la TVE, SEXTA, TELE CINCO, CADENA CUATRO, EITB, CADENA SER, COPE, RADIO VITORIA, RADIO EUSKADI, HALA BEDI, EL CORREO ESPAÑOL, DEIA, DIARIO DE NOTICIAS DE ALAVA,, etc... En el año 2018 he renovado mi pertenencia al comité de pacientes de la AECC, con otros 4 años de trabajo a la vista.

Matrikula prezioak

MATRIKULA2019-05-31 arte2019-09-09 arte
60,00 EUR70,00 EUR
35,00 EUR -
20,00 EUR20,00 EUR
35,00 EUR -
- 15,00 EUR
- 0 EUR

Kokalekua

Miramar Jauregia

Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia

Gipuzkoa

43.3148927,-1.9985911999999644

Miramar Jauregia

Mirakontxa pasealekua 48, 20007 Donostia

Gipuzkoa